Fiscale transparantie van bedrijven wordt steeds belangrijker. De OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) maar ook lokale wetgevers ondernemen initiatieven om grote mate van fiscale transparantie te realiseren: waar wordt precies belastingen betaald en hoeveel bedraagt dit.
De OECD heeft
haar definitieve BEPS pakket voor hervorming van het internationale belastingstelsel om belastingontduiking aan te pakken gepubliceerd en vandaag vindt een
persconferentie plaats in Lima met de G20 waar tevens inzicht zal worden verstrekt in de meningen van de G20 'finance ministers'.
Op 22 juli 2015 heeft HMRC in de UK een tweetal documenten voor consultatie gepubliceerd die betrekking hebben op de naleving van belastingwetgeving hiervan en het voorkomen van belastingontduiking:
Improving Large Business Compliance. Een soortgelijk consultatie initiatief heeft trouwens plaatsgevonden in Australië waar "The Australian Tax Office (ATO) Practice Statement" heeft gepubliceerd.
Beiden initiatieven zijn gericht op gedrag en gedragsverandering voor met name grote ondernemingen. Een vergelijking kan worden gemaakt met Horizontaal Toezicht in Nederland, echter het Engelse initiatief gaat veel verder. Het bevat namelijk belangrijke voorstellen:
- Een wettelijke verplichting voor grote bedrijven om hun fiscale strategie publiceren
- Een vrijwillige 'gedragscode omtrent belastingen voor multinationals'
- Regime 'bijzondere maatregelen' dat van toepassing is op bedrijven die voortdurend agressieve fiscale planning ondernemen of weigeren om met HMRC op een open en coöperatieve manier om te gaan.
Met betrekking tot bijvoorbeeld de fiscale strategie, geeft het consultatieverzoek exact aan wat moeten worden uitgevoerd, geeft het aan bedrijven richting wat met publicatie moet worden aangetoond en is publicatie niet alleen toereikend maar zal het bedrijf moeten laten zien hoe dit in de praktijk wordt toegepast.
Voor gedragsverandering, zeker binnen grote organisaties is een conditie voor succes dat sprake is van de juiste 'tone at the top' en dat dus sponsorship aanwezig is van senior management. Om dat ook te realiseren is voorgesteld dat de fiscale strategie moet worden afgetekend door het bestuur.
Binnen een multinational vindt dit voor interne doeleinden feitelijk al plaats door de CFO, maar in de toekomst zal deze fiscale strategie ook voor externe doeleinden moeten worden afgetekend en gepubliceerd op de website van het bedrijf of zelfs opgenomen als passage in de jaarrekening.
Dit kan impact hebben op de (verbeterde) positie van de 'head of tax', een hogere prioriteitsstelling binnen het bedrijf inzake belastingen in het algemeen, een hoger budget en meer resources om de belastingstrategie en het voldoen aan de compliance regels daadwerkelijk te verwezenlijken.
Niet voldoen resulteert immers niet alleen in potentiële financiële schade, maar ook in reputatieschade voor zowel de verantwoordelijke binnen het bestuur dat heeft afgetekend als richting externe belanghebbenden zoals bijvoorbeeld externe accountants, leveranciers, klanten, aandeelhouders, etc.
De stok achter de deur - evenals bij Horizontaal Toezicht - is dat indien een belastingplichtige aan dit alles niet meedoet er meteen sprake zal zijn van een verhoogd risicoprofiel en dus een grotere kans bestaat op een boekenonderzoek.
De impact van dit voorstel gaat mijn inziens verder dan alleen de UK. Immers het bedrijf publiceert haar fiscale strategie dat vervolgens door ieder belanghebbenden kan worden gelezen, dus ook door andere (buitenlandse) belastingdiensten.
Is de consequentie van dit alles niet ook dat de belastingadviseur een eigen keurmerk of gedragscode zou moeten krijgen. Moet in kader van vertrouwenspositie met de belastingdienst behalve sprake zijn van een kwaliteitskeurmerk van de belastingadviseur, ook gezien alle ontwikkelingen sprake zijn van 'goed belastinggedrag' (geen agressieve belastingadvisering hebben verricht)?
Het antwoord ligt waarschijnlijk meer in de relationele sfeer. Bij 'enhanced relationships with tax authorities' gaat het immers om wederzijds vertrouwen en hoe je dus als adviseur overkomt bij de belastingautoriteiten om een klant zo goed mogelijk hierin te kunnen ondersteunen (dus serieus genomen kan worden).
Wat is trouwens de impact van de stappen die grote MNCs nu al aan het maken zijn en gaan maken in kader van OECD ontwikkelingen (BEPS),'
de gepubliceerde Public Tax Transparency Statements' 'Code of Practice on Taxation' voor de gehele belasting(advies)markt.
- Wordt hierdoor tax planning sowieso niet meer 'compliance' planning?
Denk ook aan Apple met een mogelijke EU boete van meer dan $ 2,3 bn en nu Coca Cola met $ 3.3 bn assessment van IRS. Dat raakt niet alleen een bedrijf financieel maar ook 'shareholders value' en reputational risks. Is bijvoorbeeld het opzetten van een Principaal structuur met LRDs nog steeds adviseerbaar zonder beoordeling van al deze risico's tijdens de haalbaarheidsstudie.
- Komt er uiteindelijk ook een tax transparency statement voor advieskantoren zelf?
- Zullen klanten / overheidsinstellingen / RvC hier wellicht om gaan vragen?
Dat kan voor bepaalde bedrijven een negatieve impact hebben (bij een OneStopShop) en voor specialisten kunnen grote(re) kansen gaan ontstaan indien de concurrentie de stap naar aanpassing aan deze nieuwe situatie niet gaan of willen maken.
Het worden interessante tijden en de impact hiervan gaat mijn inziens veel verder dan transfer pricing.
Richard H. Cornelisse
